2020 TONYUKUK YILI

2020 Yılı “Bilge Tonyukuk” Abidesinin dikilişinin 1300.Yıldönümü olarak kutlanacak…

UNESCO tarafından alınan kararla; Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Moğolistan, Özbekistan ve Türkiye‘nin desteğiyle 2020 yılı, “Bilge Tonyukuk” Abidesinin dikilişinin 1300. yıl dönümü olarak kutlanacak.

Tonyukuk Yazıtı

Tonyukuk Yazıtları ya da uluslararası literatürdeki adıyla Bain Tsokto Yazıtları, Orhun Irmağı vadisinde 8. yüzyılda yazılıp dikilmiş olan Göktürk Yazıtlarından birisidir.

Tonyukuk Yazıtı, 720-725 senelerinde Tonyukuk’un kendisi tarafından dikilmiştir.Bu yazıtta, Türklerin savaş stratejileri, bağımsızlık mücadelesi için verilen savaşlar, Bilge Tonyukuk’un, Türk milleti için verdiği mücadeleler göze çarpmaktadır.

Türk tarihinin en eski yazılı belgelerinden olan Tonyukuk yazıtları, II. Köktürk Kağanlığı döneminin büyük veziri, kumandanı ve danışmanı Bilge Tonyukuk‘un ölümünden önce bizzat kendisi tarafından diktirilen dört cepheli iki yazıttan ibarettir. Köktürk dönemine ait tarihi olaylardan bahseden Köktürk harfli Türkçe bir metin içerir.

#Tonyukuk,

Tonyukuk, Göktürk Devleti’nin bilge vezidir.
“Aşina” ailesinin akrabalarından Göktürk “Aşide” ailesindendir. Asena Türk mitolojisinde dişi bir kurt adıdır. O “tamamen şaman simgesi” olup, bir Göktürk milli söylencesiyle birleştirilir. Doğum tarihi tam bilinmiyor. Çin’de esarette doğduğu tahmin ediliyor. Adı bilinen ilk Türk yazar ve tarihçidir. Tonyukuk, Göktürk Devleti’nin kurucusu İlteriş Kutluğ Han, Kapağan Han, Böğü Han ve Bilge Kağan gibi dört Türk hükümdarına baş vezirlik yapmış, bazı savaşlara baş kumandan sıfatıyla katılarak bu savaşların kazanılmasında büyük vazife görmüş, meclis başkanlıklarını yürütmüştür.
Tonyukuk İyi bir stratejist ve taktik ustası olmasından ötürü, batılı Türkologlar onun için “Türkler’in Bismarc’ı” ifadesini kullanır.